Kaakklachten

Oorzaak van kaakklachten

Kaakklachten worden vaak veroorzaakt of in stand gehouden door overbelasting van de kauwspieren en het kaakgewricht. Daarbij spelen verkeerde mondgewoontes een grote rol: bijvoorbeeld de gewoonte om de kiezen op elkaar te klemmen of om de tanden van de onderkaak langs die van de bovenkaak te schuren (tandenknarsen), dat vooral ’s nachts gebeurt. Stress is ook van invloed: de klachten kunnen toenemen bij een langdurige stresssituatie. Soms kan een ongeluk, zoals een val op de kaak, de oorzaak zijn van kaakklachten. Systemische ziektes (ziektes waarbij het hele lichaam is aangetast), zoals reuma, osteo-artrose (gewrichtsslijtage) of fibromyalgie (pijn in bindweefsel en spieren) kunnen ook ten grondslag liggen aan de klachten.

Diagnostiek van kaakklachten

Om een juiste diagnose te stellen voert de tandarts een uitgebreid functieonderzoek uit. Daarbij vraagt hij/zij naar de aard, patroon, ontstaan en duur van je klachten. Ook je gelaat, mondholte en gebit worden geïnspecteerd. De bewegingsuitslagen en het bewegingspatroon van je kaak worden beoordeeld en gemeten; de aanwezigheid van kaakgewrichtsgeluiden wordt vastgesteld. In geval van pijnklachten controleert de tandarts ook of je pijn ervaart bij bepaalde kaakbewegingen.

Vaak is het noodzakelijk om een aanvullende röntgenopname te maken, meestal een zogenaamd orthopantomogram, een panoramafoto die beide kaken en de kaakkopjes in beeld brengt. Daarnaast gebruikt je tandarts vaak vragenlijsten om onder andere je algemene gezondheid in kaart te brengen en de mate waarin je klachten je hinderen vast te leggen.

Behandeling van kaakklachten

De behandeling begint met uitleg over en instructie van wat je zelf kunt doen om de klachten te verminderen. Behandeling van kaakklachten kan met behulp van een opbeetplaat. Deze wordt voorgeschreven bij pijnklachten, beperkte mondopening en wanneer er sprake is van verkeerde mondgewoontes (bijvoorbeeld kaakklemmen en tandenknarsen). Kaakfysiotherapie (orofaciale fysiotherapie) wordt ook vaak toegepast. In dat geval verwijst de tandarts je naar een gespecialiseerd orofaciaal fysiotherapeut (www.nvof.nl). De tandarts(-gnatholoog) kan oefentherapie voorschrijven.

Soms schrijft de tandarts(-gnatholoog) medicijnen voor: bij zeer recente (acute) pijnklachten pijnstillers, zoals paracetamol en ibuprofen of bij een beperkte mondopening door spierkramp spierverslappers, zoals valium. Voorafgaand aan het voorschrijven van de medicijnen dien je de tandarts(-gnatholoog) te informeren over je algemene gezondheid en eventueel medicatiegebruik. Het voorschrijven van medicijnen vindt veelal in samenspraak met je huisarts plaats. Bij chronische (pijn) klachten kan een psycholoog worden betrokken bij de behandeling.

Instructies en adviezen bij kaakklachten

De behandeling van kaakklachten begint altijd met een uitleg over de aard, oorzaak en prognose van deze klachten en er worden instructies gegeven over wat je zelf kunt doen om deze te verminderen. De instructies verschillen afhankelijk van de specifieke diagnose en oorzaak van de klacht en zijn meestal gericht op mond- en kauwgewoontes. De meest gegeven instructies zijn:

• Beperk verkeerde mondgewoonten, zoals kaakklemmen, nagelbijten of overmatig kauwgum kauwen en let hierop vooral in situaties met spanningen en stress.
• Vermijd het kauwen van taaie en harde dingen.
• Kauw een poosje aan de pijnlijke zijde in geval van éénzijdige pijn vanuit het kaakgewricht.